Projekt EuMenNet, czyli Europejska Sieć Mennonitów to niezwykłe przedsięwzięcie, w którym biorą udział mennonici z całej Europy oraz szereg instytucji wspomagających z Holandii, Niemiec, Polski i Ukrainy.
Jego celem jest nie tylko przybliżenie historii, dziedzictwa kulturowego tej grupy wyznaniowej, ale również stworzenie szlaku turystycznego, który biec będzie od Szwajcarii po Ukrainę. W wyniku projektu powstanie również portal internetowy poświęcony mennonitom, znajdą się na nim historyczne teksty oraz amatorskie filmy promujący każdy z krajów. Jednym z najważniejszych elementów projektu jest podróż przedstawicieli Menno Simons Centrum oraz osób bezpośrednio odpowiedzialnych za jego realizacje szlakiem historycznych migracji mennonitów. Rozpoczęła się ona 6 lipca w Zurichu i trwać będzie do 31 sierpnia, kiedy to po blisko 10 tysiącach przejechanych kilometrów w Detmold i Bielefeld zostaną zaprezentowane wyniki z podróży oraz strona internetowa i filmy.
Na szlaku naszych gości nie mogło oczywiście zabraknąć Żuław. To właśnie w terenie Delty Wisły mennonici znajdują w połowie XVI wieku schronie przed prześladowaniami religijnymi, jakich doznają w Niderlandach. Przez stulecia wywarli oni ogromny wpływ na krajobraz kulturowy naszego regionu oraz kształtowanie systemu melioracyjnego Żuław.
Uczestnicy projektu EuMenNet gościli w Nowym Dworze Gdańskim i na Żuławach od 28 do 30 lipca. I jak sami podkreślali był to dla nich jeden z najintensywniejszych okresów w trakcie całej dotychczasowej podróży. Nie tylko ze względu na iście tropikalną pogodę, która niejednokrotnie sięgała ponad 30°C, ale przede wszystkim w związku z bogactwem kulturowym naszego regionu odnoszącym się do mennonitów. Już pierwszego dnia Łukasz Kępski opowiedział naszym gościom o zbiorach archiwalnych, jakie ze względu na działania statutowe Klubu Nowodworskiego oraz Żuławskiego Parku Historycznego gromadzone są w muzeum. Była to również doskonała okazja, aby przejrzeć dokumentację prowadzoną ponad dwadzieścia lat przez p. Bolesław Kleina w związku z Międzynarodowymi Spotkaniami Mennonitów na Żuławach. Nie zabrakło również podróży tramwajem wodnym i przedstawienia historii naszego miasta.
Dzień drugi upłynął nam na wycieczce do Gdańska, gdzie nasi goście mieli okazję zobaczenia wzniesionego w 1818/1819 zboru menonickiego, który obecnie pełni funkcję Kościoła Zielonoświątkowego. Podróż do Gdańska była również możliwością do spaceru po najważniejszych zabytkach stolicy naszego województwa. Nie zabrakło rozmów na temat osadnictwa mennonickiego w mieście, w tym o roli pełniących niegdyś funkcję przedmieścia Gdańska, Starych Szkot. Osadnictwo zwolenników Menno Simonsa miało tam jedną z najwcześniejszy metryk. Delegacja z Holandii spotkała się w Konsulacie Królestwa Niderlandów z Konsul p. Magdaleną Pramfelt, która wyraziła swoje poparcie dla projektu Europejskiego Szlaku Mennonitów.
30 lipca udaliśmy się w niezwykłą podróż po mennonickim dziedzictwie kulturowym na Żuławach. Nasi goście zobaczyli m.in. cmentarze w Cyganku/Żelichowie, Różewie oraz Stogach Malborskich. Każdy z nich wzbudził wśród nich duże zaciekawienie oraz był swoistego rodzaju impulsem do dalszych rozmów o historii i ochronie zabytków. W Żuławskim Parku Historycznym do naszej grupy dołączył Przemek „Siwy” Siwicki, który już do końca dnia dzielił się z przybyłymi na Żuławy mennonitami swoją wiedzą. W programie nie mogło również zabraknąć charakterystycznych dla naszego regionu domów podcieniowych i wiatraków. Marek Opitz opowiedział o tym jak przeniósł do Cyganka dom z Jelonek, zaś Artur Wasilewski zaprezentował postępy prac konserwatorskich nad domem podcieniowym Petera Loevena w Orłowie. Niezwykle miłą niespodzianką było również spotkanie z Wolfgangiem Naujocks, który nie tylko przedstawił historię wiatraka w Drewnicy, ale również opowiedział o swojej rodzinie, która zamieszkuje Żuławy od ponad 400 lat. Ostatnim etapem podróży po Żuławach był kościół św. Mikołaja w Cyganku/Żelichowie. Ksiądz Paweł Potoczny przybliżył naszym gościom nie tylko dzieje świątyni, ale również jego znaczenie dla mennonitów. Opowiedział także o tym skąd na Żuławach wzięła się społeczność ukraińska.
Niezwykle miłym akcentem było również spotkanie naszych gości z Burmistrzem Miasta i Gminy Nowy Dwór Gdański p. Jakiem Michalskim oraz jego zastępcą p. Tomaszem Szczepańskim. Podczas rozmowy poruszono nie tylko kwestie związane z historyczną obecnością i wpływem mennonitów na Żuławy, ale również starano się odwoływać do współczesnych korelacji miasta i naszego regionu z Niderlandami. Nasi goście otrzymali od Burmistrza pakiet materiałów promocyjnych z gminy, w tym przewodnik po szlaku mennonitów
Po wizycie na Żuławach uczestnicy projektu EuMenNet udali się do Płocka i Warszawy. Przed nimi jeszcze blisko miesiąc w podróży. Wszyscy zainteresowani mogą ją śledzić na blogu projektu tutaj.
Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego – Klub Nowodworski pragnie podziękować wszystkim osobom zaangażowanym w pomoc przy organizacji wizyty uczestników projektu EuMenNet na Żuławach. Szczególne podziękowania składamy Konsul Honorowej Królestwa Niderlandów w Gdańsku p. Magdalenie Pramfelt, Burmistrzowi Nowego Dworu Gdańskiego p. Jackowi Michalskiemu, Pastorowi Kościoła Zielonoświątkowego w Gdańsku p. Tomaszowi Ropiejce, ks. Pawłowi Potocznemu z Parafii Greckokatlickiej w Cyganku oraz Arturowi Wasilewskiemu i Wolfgangowi Naujocks.
Projekt EeMenNet realizowany jest od 2013 r., stronę polską reprezentują w nim: Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego – Klub Nowodworski, Fundacja Ochrony Wspólnego Dziedzictwa Kulturowego „Terpa” oraz Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.