Zmiany klimatyczne zachodzące w środowisku są widoczne gołym okiem, a ich prognozy dla Żuław pokazują, że region ten w najbliższych latach stanie przed ogromnymi wyzwaniami. Dlatego też niezwykle ważnym, jest aby przygotować się na nie i wspólnie, w gronie przedstawicieli władz centralnych, samorządowców oraz organizacji pozarządowych i mieszkańców delty Wisły dyskutować o tym co nas czeka, i jak się się na to przygotować.
W ubiegłym roku dzięki inicjatywie Klubu Nowodworskiego i Stowarzyszenia Żuławy udało się zorganizować I Konferencję Klimatyczną pt. „Czy grozi nam potop?”. Do udziału w konferencji zaprosiliśmy między innymi eksperta z Polskiej Akademii Nauk oraz Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, zaś w spotkaniu wzięli udział głównie lokalni działacze i samorządowcy. Po zakończonych obradach pozostał wówczas pewien niedosyt i wiele pytań, które czekały na odpowiedź." Wśród nich również, te jak ze zmianami klimatycznymi radzą sobie w Niderlandach czy Północnych Niemczech, gdzie także istnieją tereny depresyjne. Dlatego gdy pojawiła się idea ponownego spotkania, nikt nie dyskutował już samym faktem zmian klimatyczny, a raczej chęcią podjęcia merytorycznej dyskusji nad tym co naukowcy od kilku lat już podkreślają, a mianowicie jak przystosować się do tego co wydaje się nieuchronne. Bo o tym, jak zmiany klimatyczne wpłyną na Żuławy można było przeczytać już w mediach, mówią naukowcy oraz raport NIK.
Dlatego też podczas II Konferencji Klimatycznej, która odbyła się 17 maja w Urzędzie Miejskim w Nowym Dworze Gdańskim zależało nam, aby uzyskać jak najszersze spojrzenie na zmiany zachodzące w przeszłości i obecnie w naturze. O tym pierwszym aspekcie mówił członek Klubu Nowodworskiego Łukasz Kępski z Muzeum Żuławskiego. W swoim wystąpieniu poruszył kwestie związane z Związkami Wałowymi, ochroną przeciwpowodziową oraz mentalnością dawnych Żuławiaków ukierunkowaną ku wodzie. Problem nieuchronności zmian społecznych, które wymusi klimat były natomiast tematem wykładu prof. Cezarego Obracht-Prondzyńskiego z Uniwersytetu Gdańskiego.
Większość tematów dotyczyła jednak kwestii związanych sensu stricte z klimatem. Prof. Jan Marcin Węsławski z Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk omówił relacje człowieka z naturą w świetle „Nature Based Solutions”. Niezwykle istotnym wątkiem było zwrócenie uwagi na zrównoważone zarządzanie i wykorzystanie naturalnych procesów do rozwiązywania problemów klimatycznych. Natomiast profesorowie Szymon Malinowski oraz Hans von Storch opowiedzieli o badaniach zmian klimatycznych, ich przyspieszaniu i kierunkach, w których powinniśmy podążać aby spowolnić niekorzystne zmiany. Niezwykle pouczający i napawający pewną dozą optymizmu było wystąpienie prof. Hermana Hummela, który opowiedział o holenderskich doświadczeniach radzenia sobie ze zmianami klimatycznymi. W Nizinnym Kraju, już od wielu lat zdano sobie sprawę, że pokonanie natury dzięki innowacjom technologicznym jest tylko chwilowe i niezwykle kosztowne. Dlatego też podjęto działania, w których technika działa na potrzeby natury, a nie odwrotnie. Wysokie tamy, pompy, czy wrota powinny budowane tam są z uwzględnieniem praw natury. Jako ostatnia głos zabrała dr Anna Rubczak z Politechniki Gdańskiej, która opowiedziała o projektach oswajania wody w świetle obecnych zmian klimatycznych. Czy Żuławiacy będą budować domy na wodzie? To jedno z pytań, jakie nasuwa się nam po jej wystąpieniu.
Po części naukowej nastąpiła dyskusja, prowadzona przez dziennikarza Tomasza Słomczyńskiego. Wśród osób zabierających głos byli m.in. senator Jerzy Wcisła, członek Parlamentarnego Zespołu do Spraw Żuław czy Halina Czarnecka, doradczyni tego Zespołu do spraw ochrony przeciwpowodziowej Żuław oraz Jacek Michalski, Burmistrz Nowego Dworu Gdańskiego. W trakcie ich wystąpień padło wiele deklaracji, także ta, że tematem na najbliższym posiedzeniu miał zająć się wspomniany już wyżej zespół parlamentarny. Wśród głosów z sali padły także postulaty o mocniejsze zaangażowanie w pracę naukowców i uwzględnianie ich wyników badań. Ponadto zwrócono uwagę na fakt, że podczas następnej konferencji powinniśmy poprosić polityków i urzędników o konkretne efekty ich prac, postępy w działaniach zabezpieczających Żuławy przed wielką wodą i zmianami klimatu.
Ostatnim akcentem II Konferencji Klimatycznej była możliwość podpisania przez jej uczestników “Deklaracji współpracy na rzecz bezpiecznej przyszłości Żuław”.
Po części oficjalnej zaprosiliśmy naszych gości do udziału w rejsie królową żuławskich rzek - Tugą. Jak podkreślali biorący udział w konferencji naukowcy warto byłoby ją objąć monitorowaniem, aby zachować ten niezwykły krajobraz dla przyszłych pokoleń. Już wkrótce w jednym z takich działań będą mogli wziąć udział mieszkańcy Żuław. j. Na początku czerwca zapraszamy na prezentację bioróżnorodności rzeki Tugi. Ponadto będziemy mogli posłuchać podczas wyjątkowego spaceru sów.
Kolejna Konferencja Klimatyczna planowana jest za rok. Wcześniej pojawią się nagrania z tegorocznej edycji oraz programy telewizyjne. Już dziś w TVP 3 Gdańsk można zobaczyć relację z wydarzenia w programie Wiatrak. Wkrótce o Żuławach i zmianach klimatycznych będziemy mogli usłyszeć w TVN24 w programie „Rozmowy o końcu świata”. O wszystkich informacjach z pewnością będziemy Państwa informować.
W tym miejscu chcemy podziękować za współpracę Stowarzyszeniu Żuławy, Gminie Nowy Dwór Gdański, Gminie Cedry Wielkie oraz prelegentom, którzy zgodzili się na udział w Konferencji i wygłoszenie prezentacji bez honorarium.
Inicjatorami II Konferencji Klimatycznej byli Marek Opitz - prezes Klubu Nowodworskiego oraz Jacek Michalski - prezes Stowarzyszenia Żuławy. Od strony organizacyjnej nad przedsięwzięciem czuwały Anna Krakowska i Mariola Mika z Klubu Nowodworskiego.